بادام حاوی گليکوزيد سيانوژنيک به نام آميگدالين (Amygladin) است. اين گليکوزيد در بادام شيرين به مقدار ناچيز ولی در بادام تلخ در حد سمی و به ميزان يک تا 3.5 درصد حضور دارد و می تواند منشاء مسموميت دامها و يا انسان واقع شود. هيدروليز آميگدالين، ينزالدئيد (enzaldehyde)، جنتوبيوز (Gentobiose) و اسيد سيانيدريک توليد می کند.

خواص بادام درختی
ريشه درخت بادام بسيار قوی است. اين درخت می تواند حتی با کمی رطوبت نيز رشد کند. برگهای آن بيضی، باريک، نوک تيز و برنگ سبز می باشد. گلهای آن بسيار زيبا و برنگ صورتی است. در اوائل بهار شکوفه های بادام ظاهر می شود.

بطور کلي دو نوع بادام وجود دارد :
1- بادام شيرين Sweet Almond
2- بادام تلخ Bitter Almond

ميوه درخت بادام بصورت سفت می باشد که قشر خارجی آن سبز رنگ و پوشيده از کرک است که در داخل آن بادام با پوست سخت وجود دارد. در ابتدای تشکيل ميوه پوشش خارجی سبز رنگ و گوشت دار است که پوشيده از کرک است و هنوز بدرستی رشد نکرده که آنرا چغاله بادام Amandon می نامند که دارای خواص مخصوص می باشد.

پس از رسيدن بادام، بتدريج پوشش خارجي سبز رنگ خشک شده و پوست آن نيز سفت و سخت می شود و مغز بادام در داخل آن رشد کرده و آماده استفاده می شود.

مغز بادام بيضی شکل و مسطح بوده که يکطرف آن نوک تيز است. مغز بادام در داخل پوسته نارک قهوه ای رنگی می باشد که مي توان آنرا به کمک آب گرم از آن جدا کرد که مغز بادام سفيدرنگ در داخل آن است.

مغز بادام شيرين و طعم ملايم و خوشمزه ای دارد و بسهولت از بادام تلخ تشخيص داده می شود.

از کليه قسمت های درخت بادام شيرين مانند شکوفه، برگ و ميوه آن استفاده طبی می شود.

خواص داروئی بادام شيرين :
بادام شيرين از نظر طب قديم ايران کمی گرم و تر است.

1- بادام ملين بوده و روغن بادام ضد يبوست است.
مخصوصا از روغن بادام می توان رفع يبوست كودكان استفاده کرد.

2- بادام سينه را نرم می کند.
3- بادام برای رفع سرفه، ناراحتی حنجره و تنگی نفس مفيد بوده و خلط آور است.

4- بادام برای درمان زخم روده ها و مثانه و اسهال مفيد است.
5- بادام بو داده مقوی معده بوده و قابض است.

6- بادام تقويت کننده نيروی جنسی است و توليد اسپرم را زياد می کند.
7- بادام را آسياب کرده و با عسل مخلوط کنيد برای درد کبد و سرفه مفيد است.

8- چغاله بادام لثه و ريشه دندان را تقويت می کند.
9- چغاله بادام برای خشکی دهان مفيد است.

10- شکوفه بادام را دم کنيد و به عنوان مسهل برای اطفال استفاده کنيد.

11- دم کرده پوست قهوه ای رنگ مغز بادام بهترين دارو برای تسکين درد و التهاب مجاری تنفسی است. (مقدر مصرف 5 گرم در 100 گرم آب )

12- جوشانده برگ درخت بادام برای نارسائی کبد و کيسه صفرا مفيد است.
13- روغن بادام خواب آور است و بيخوابی را از بين می برد.

14- برای صاف کردن سينه و نرم شدن روده ها و از بين بردن سرفه خشک بايد روغن بادام را با شکر و کتيرا مخلوط کرده و بخوريد.

15- روغن بادام را با آب گرم مخلوط کنيد داروی خوبی برای رفع اسهال و دل پيچه بچه ها خواهد بود.
ضمنا اين مخلوط سنگ مثانه را خارج کرده و ادرار کردن را آسان می کند.

16- براي درمان نقرس و رفع خميدگی پيران، مهره های پشت را با روغن بادام چرب کنيد.
17- برگ تازه درخت بادام مسهل و ضد کرم است.

18- برگ خشک شده درخت بادام قابض بوده و اسهال را از بين می برد.
19- روغن بادام شيرين بدليل خاصيت نرم کنندگی و ضد التهاب در کرم ها و پمادها بکار می رود.

20- برای رفع بيماريهای سينه، روغن بادام شيرين را با هم وزن آن عسل و يک زرده تخم مرغ مخلوط کنيد که بصورت خمير يکنواختی درآيد.

سپس به آن جوشانده گل ختمي اضافه کرده و يک قاشق چايخوری از آنرا به فاصله هر سه ساعت بخوريد.

21- برای رفع خارش پوست بچه هائی که که سرخک و مخملک دارند روغن بادام را در تمام سطوح بدن آنها بماليد خارش را تسکين می دهد.

22- ماليدن روغن بادام بر روی پوست التهاب را رفع کرده و سوختگی را درمان می کند.
23- روغن بادام اگزما را رفع می کند.

روغن بادام تلخ ترک دست و پا را که از سرما ايجاد شده از بين می برد

خواص بادام تلخ
مغز بادام تلخ از نظر طب قديم ايران خيلی گرم و خشک است

1- بادام تلخ را آسياب کرده و با سرکه مخلوط کنيد ضماد خوبی برای سر درد می باشد همچنين ماليدن آن بر دور چشم برای تقويت بينايی مفيد است.

2- خوردن بادام تلخ برای تنگی نفس، سرفه و ورم ريه مفيد است.
3- بادام تلخ رابا عسل بخوريد کبد و طحال را تميز می کند.

4- برای رفع درد کليه ها بادام تلخ را با نشاسته و نعناع بخوريد.
5- بادام تلخ را با عسل برای قولنج مفيد است.

6- برای از بين بردن سنگ کليه و ناراحتي های کليه، بادام تلخ را با شيره انگور مخلوط کرده و بخوريد.

7- اگر عادت ماهيانه خانم ها عقب می افتد بهترين طرز درمان آن قرار دادن شياف بادام تلخ در مهبل است.

8- برای از بين بردن لکه های صورت، بادام تلخ را پودر کنيد و با سرکه مخلوط کرده و ضمادی از آن درست کنيد و روی پوست بماليد.

9- ضماد بادام تلخ برای درمان زخم های کهنه خارش و مخملک بکار می رود.
10- ضماد ريشه درخت بادام تلخ برای درمان انواع دردها مفيد است.

11- ضماد ريشه درخت بادام برای پاک کردن طحال، کليه و دفع کرم روده بکار می رود.
12- دم کرده ريشه درخت بادام تلخ برای پاک کردن طحال، و دفع کرم روده بکار می رود.

13- روغن بادام تلخ خاصيت مسهلی درد.
14- روغن بادام تلخ برای تنگی نفس ، درد کليه و خارج کردن سنگ مثانه مفيد است.

15- برای رفع زنگ زدن و صدا در گوش يک قطره از روغن بادام تلخ را در گوش بريزيد.
16- ماليدن روغن بادام تلخ روی صورت ، لکه ها و چين و چروک را از بين می برد.

17- روغن بادام تلخ ترک دست و پا را که از سرما ايجاد شده از بين می برد.

18- مبتلايان به اگزما اگر از بادام تلخ خميری درست کنند و از آن به جای صابون برای شستن نقاطی که مبتلا به اگزما است استفاده کنند بزودی بهبود می يابند.

19- خمير بادام تلخ برای رفع بويی بد پا و زير بغل مفيد است.
20- روغن بادام تلخ برای درمان سياه سرفه مفيد است.

ترکيبات شيميايی:
بادام شيرين دارای 50 تا 55 درصد و بادام تلخ دارای 40 تا 45 درصد روغن می باشد. بادام همچنين داراي 25 درصد مواد سفيده ای و دياستازی بنام امولسين (Emulsine)، قند، صمغ، موسيلاژ و مواد معدنی می باشد.

بادام تلخ دارای ماده مخصوصي ( 1 تا 3 درصد ) بنام آميگدالين (Amygdlin ) می باشد که از اثر آب بر روی اين ماده اسيد سيانيدريک و آلدئيد بنزوئيک (Aldehyde benzoic) و گلوکز حاصل می شود.

اسانس بادام تلخ (آلدئيد بنزوئيک ) در عطر سازی بکار می رود و همچنين از آن رنگ سبزی بنام مالاشيت Malachite درست می کنند. اسانس بادام تلخ بدليل اينکه دارای اسيد سيانيدريک است کمي تلخ می باشد. مقدار اسيد سيانيدريک در بادام تلخ 0/000025 درصد است.

در 100 گرم مغز بادام شيرين خشک شده مواد زير يافت می شود :
آب : 4/7 گرم
انرژي : 598 کالري
پروتئين : 18/6 گرم
روغن هاي اشباع نشده : 54/2 گرم
نشاسته : 19/5 گرم
کلسيم : 320 ميلي گرم
فسفر : 500 ميلي گرم
آهن : 4/7 ميلي گرم
پتاسيم : 770 ميلي گرم
ويتامين ب 1 : 0/25 ميلي گرم
ويتامين ب 2 : 0/9 ميلي گرم
ويتامين ب 3 : 3/5 ميلي گرم

طرز استفاده از روغن بادام :
برای بدست آوردن روغن بادام، مغز بادام را پس از تميز کردن و خشک کردن خرد می کنند و بصورت خمير در می آورند و سپس آنرا تحت فشار قرار داده و روغن آن را استخراج می کنند. اين روغن را فشار اول مي نامند. تفاله بادام را که از فشار اول باقيمانده تحت اثر حرارت و مواد شيميايی قرار داده و روغن فشار دوم را بدست می آورند. بدليل اينکه روغن بادام گران است معمولا تقلب کرده و آنرا با روغن هاي ديگر مانند روغن مغز هسته زردآلو و هلو مخلوط کرده و بنام روغن بادام می فروشند.

همانطور که گفته شد اگر روغن بادام تلخ يا مغز زردآلو و يا هلو تحت اثر آب قرار گيرند اسيد سيانيدريک و آلدئيد بنزوئيک توليد می شود که سمی است بنابراين برای گرفتن روغن از اين هسته ها نبايد از آب استفاده کرد.

اسانس بادام تلخ :
اين اسانس مايعی زلال و بيرنگ است که در اثر کهنه شدن به رنگ زرد کمرنگ در می آيد. بوی آن قوی، طعمش سوزاننده و تلخ و بسيار سمی است. اسانس بادام تلخ بسهولت با اکسيژن هوا ترکيب و اکسيد می شود. بنابراين بايد هميشه محتوی آن کاملا پر و در بسته بوده و در جای تاريک و سرد نگهداری شود.

شکوفه و گل بادام :
گل و شکوفه درخت بادام دارای بوی مطبوع و طعم تلخ می باشد.

پوست ميوه بادام :
بصورت جوشانده مصرف می شود. طرز تهيه آن به اين صورت است که 50 گرم پوست بادام شيرين را در يک ليتر آب ريخته و مدت چند دقيقه آنرا می جوشانند سپس آنرا صاف کرده و مصرف می کنند.

برگ درخت بادام :
براي تهيه جوشانده برگ درخت بادام 50 گرم برگ درخت را در يک ليتر آب می جوشانند و سپس صاف می کنند.

مغز بادام :
معمولا بصورت خشک شده و خام و يا بوداده مصرف می شود.

شير بادام :
شير بادام را از مغز بادام بو نداده و خام تهيه می کنند. براي تهيه آن 50 گرم مغز بادام را کاملا آسياب کرده که بصورت پودر در آيد. سپس مقدر 50 گرم شکر يا قند به آن اضافه کرده و با يک ليتر آب مخلوط می کنند مايعی مانند شی بدست می آيد.

نوع ديگر شير بادام براي کودکان شير خوار و اطفال بسيار مفيد است و می تواند جانشين شير مدر و يا مکمل آن باشد بدين ترتيب بدست می آيد که مقدار 50 گرم بادام را به مدت چند دقيقه در آب گرم قرار می دهند تا پوست آن کنده شود سپس آنرا آسياب کرده و بصورت پودر در می آيند و مقدر کمي آب را بان اضافه می کنند و بهم می زنند تا به شکل خمير در آيد سپس خمير حاصل را با يک ليتر آب مخلوط و بهم می زنند و سپس مقدر 50 گرم عسل به آن اضافه می کنند تا کاملا حل شود. اين مايع را از پارچه ململ می گذرانند تا مايعی مانند شير از آن باقی بماند.

البته اگر اشخاص بالغ بخواهند از شير بادام استفاده کنند احتياجی به صاف کردن آن نخواهد بود.

طريقه ديگری که آسان تر است بدين صورت می باشد که مقدار 50 گرم بادام پوست کنده يک ليتر آب و 50 گرم عسل يا شکر را در داخل مخلوط کن برقی بريزيد و تا مايعی مانند شير بدست آيد.

مضرات بادام درختی :
بادام از نظر اينکه داراي مواد مغذی بسياری است بنابراين غذای بسيار خوبی است ولی چون سنگين و ثقيل الهضم می باشد نبايد در خوردن آن افراط کرد و مقدر آن نبايد در روز بيش از ده دانه باشد. بادام همچنين برای معده های ضعيف و سرد خوب نيست و اشخاصی که معده ضعيف دارند بهتر است بادام را با شکر بخورد.